Εθιμα Πρωτοχρονιάς στο Ηράκλειο της Κρήτης

Santa Claus Graphic provided by MUDTRAP.COM

Γλυκίσματα
Τα παραδοσιακά γλυκά των γιορτών είναι τα μελομακάρονα οι κουραμπιέδες, τασαρίκια, οι λουκουμάδες, οι γλυκοκουλούρες, η Βασιλόπιτα. Τα μελομακάρονα βουτιούνταισε μέλι και πασπαλίζονται με κοπανισμένο καρύδι, σησάμι και κανέλα. Οικουραμπιέδες έχουν αγνό βούτυρο, ρακί, αμύγδαλα, ζάχαρη άχνη. Η ζάχαρησυμβολίζει τα χιονισμένα βουνά της εποχής. Τα σαρίκια είναι από φύλλο ζύμης,τηγανίζονται σε καυτό λάδι και πασπαλίζονται με κανέλα και σησάμι. Ταξεροτήγανα είναι περίπου ίδια με τα σαρίκια αλλά τυλίγονται στα δάκτυλα.

Το ποδαρικό
Πρόκειται για ένα έθιμο που διατηρείται χρόνια. Ο πρώτος άνθρωπος που θαπατήσει με το πόδι του (ποδαρικό) στο σπίτι μετά την είσοδο του νέου χρόνου.Αυτός ο άνθρωπος πρέπει να είναι τυχερός για να φέρει τύχη στο σπίτι και ναπατήσει πρώτα με το δεξί του πόδι για να πάνε όλα ''δεξιά''.

Επίσης την ημέρα της Πρωτοχρονιάς μεταφέρουν νερό από τη βρύση στο σπίτι και ονοικοκύρης λέει: "Όπως τρέχει τούτο το νερό έτσι να τρέχουν και τα καλάστο σπίτι μου".

Ακόμη ο νοικοκύρης μεταφέρει μια πέτρα στο σπίτι λέγοντας: "Όπως είναιγερή τούτη η πέτρα έτσι να είναι γερό και το σπίτι μου". Σε ορισμένα μέρητου Ηρακλείου συνηθίζεται το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, η οικογένειανα πηγαίνει στην εκκλησία. Μαζί τους παίρνουν μια εικόνα του σπιτιού, η οποίααφού λειτουργηθεί θα κάνει το ποδαρικό στο σπίτι.

Τα κάλαντα

Πρόκειται για τα Παραδοσιακά κρητικά κάλαντα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς.

Μ αυτά και με την Κρητική διάλεκτο μνημονεύουν τα γεγονότα των εορτών,καταλήγουν με ευχές για τον νοικοκύρη του σπιτιού και λέγονται την παραμονή τηςκάθε γιορτής συνήθως από παιδιά που γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι και τατραγουδούν κρατώντας τρίγωνα. Λύρες και λαούτα.

Χαρακτηριστικό το παρακάτω απόσπασμα απο Κρητικά Κάλαντα:

Ταχειά ταχειά ν'αρχιχρονιά κι αρχή του Γεναρίου

αύριο ξημερώνεται τ' αγίου Βασιλείου

Πρώτα που βγήκεν ο Χριστός

- άγιος και πνευματικός -

στη γη να περπατήσει

βγήκε και χαιρέτησε όλους τους ζευγολάτες.

Τον πρώτο που χαιρέτησε ήτον Άγιο Βασίλης

- Καλώς τα κάνεις Βασιλειό, καλόν ζευγάριν έχεις

Η "καλή χέρα"

Την πρωτοχρονιά οι παππούδες και οι στενοί συγγενείς δίνουν στα παιδιά την"καλή χέρα" δηλαδή κάποιο χρηματικό ποσόν. Έθιμο που διατηρείταιμέχρι και σήμερα .
Η μπουγάτσα
Στο Ηράκλειο παραμονή Πρωτοχρονιάς το βράδυ οι κάτοικοι της πόλης γεμάτοι χαράγια τον ερχομό του Νέου Χρόνου κατέβαιναν στον κεντρικό δρόμο του Ηρακλείου την<<Πλατειά Στράτα>>Λ.Δικαιοσύνης κρατώντας μπουκάλια με κολώνια καιέραιναν ο ένας τον άλλο ανταλλάσοντας φιλιά με γνωστούς και αγνώστους .
Χρησιμοποιώ παρελθοντικό χρόνο γιατί μακριά από την Κρήτη σχεδόν είκοσι χρόνια δεν ξέρω αναυτό ακόμη συνεχίζεται .
Ακόμη παραμονή πρωτοχρονιάς κανένας δεν πήγαινε στο σπίτι του μετά από τογνωστό χαρτοπαίγνιο χαμένος ή κερδισμένος χωρίς να φέρει στο σπίτι τη γνωστήκρητική μπουγάτσα με μυζήθρα ή κρέμα . Ανήμερα την Πρωτοχρονιά καταναλώνονταιμεγάλες ποσότητες μπουγάτσας θέλοντας όλοι και προοιωνίζοντας , να είναι γλυκιάη πρώτη τους γεύση και μέρα για να είναι έτσι όλη η χρονιά . Μάλιστα σε όλουςτους δρόμους του Ηρακλείου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στήνονται υπαίθριοιπάγκοι για την διανομή μπουγάτσας.

Δυστυχώς ως φαίνεται , επτωχεύσαμεν ........

Τι θλίψη ...ένιωσα ανήμερα Χριστούγεννα να βλέπω ανθρώπους του μόχθου , απόμαχους της ζωής  , νέους με όνειρα ψαλιδισμένα , να   περιμένουν ένα πιάτο φαΐ    απ΄ τα  φιλανθρωπικά   συσσίτια  του δήμου ή της ενορίας  αδυνατώντας να επιβιώσουν  πια .Είτε λόγω ανεργίας  ή γιατί με την πενιχρή σύνταξη στερούνται του δικαιώματος να ζήσουν με αξιοπρέπεια το υπόλοιπο του βίου τους .΄Ηταν που ήταν μισθοί και συντάξεις πείνας κατά το πλείστον ... ήρθε και η  περικοπή  του επιδόματος Χριστουγέννων και ολοκλήρωσε την εικόνα της φτώχειας και της μιζέριας  .Ακόμη πιο θλιβερή η είδηση ότι ο αριθμός των ατόμων αυτών αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο .

Δώρον άδωρον λοιπόν ......
Ανατρέχω στο βιβλίο αρχών ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ  για να διαπιστώσω πόσο νόμιμη  και συνταγματικά κατοχυρωμένη  είναι η περικοπή αυτή .
Στέκομαι στο ποιοι δικαιούνται Επιδομάτων εορτών και αδείας .<<Επιδόματα εορτών και αδείας , άδεια και αποδοχές αδείας δικαιούνται όχι μόνο οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σε κάποιον εργοδότη δυνάμει εγκύρου συμβάσεως εργασίας , αλλά και οι προσφέροντες τις υπηρεσίες τους βάσει ακύρου εργασιακής συμβάσεως δηλ. με απλή σχέση εργασίας .Επομένως και σε περίπτωση ακύρου συμβάσεως εργασίας ο εργαζόμενος δικαιούται τις ανωτέρω παροχές ευθέως εκ του νόμου και όχι βάσει των περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεων .Αυτό συμβαίνει και όταν πρόκειται για σύμβαση εργασίας ανηλίκου .............>> Α.Π. 544/1997 τμ. Β΄Ε.Εργατικού Δικαίου Δ.57.757 .Πρόκειται για Συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα που μπορούν να αίρονται προσωρινά για λόγους ανωτέρας βίας και τυχηρών γεγονότων όπως φυσικές καταστροφές με επακόλουθη γενικευμένη πτώχευση .
Πόσο αφελές και ρομαντικό είναι να πιστεύω πως ζούμε σε κράτος που διαπνέεται από κανόνες ηθικής και δικαίου   με τη   συνταγματική δε  επικύρωση  .Πόσο αφελές και ανόητο είναι να μη μπορώ να χωνέψω ότι έχουμε ένα πλούσιο κράτος με φτωχούς υπηκόους ......
γιατί έτσι μας θέλουν  !!!!
Πόσο ρομαντικό και αφελές είναι  να μη μπορώ να το πιστέψω  ότι 
Δυστυχώς ως φαίνεται  ΕΠΤΩΧΕΥΣΑΜΕΝ ....

Όπου γιορτή φαΐ...... κι όπου φαΐ......ιδού τ΄αποτελέσματα !!!

Sparkle Santa Animations provided by MUDTRAP.COM

΄Ετσι για να μας περιορίσω λίγο τη χαρά !!!

Μια μέτρια μερίδα χοιρινού με πατάτες στο φούρνο 780 θερμίδες 

100 γραμμάρια ψητής γεμιστής γαλοπούλας 420 θερμίδες

30 γραμ. μελομακάρονου 110 θερμίδες

30 γραμ. κουραμπιέ 150 θερμίδες

Μια μέτρια δίπλα 80 θερμίδες

1 ποτήρι λευκό κρασί 80 θερμίδες

1 ποτήρι κόκκινο 90 θερμίδες

1 κουτί μπύρα 250 ml 110 θερμίδες

1 μικρό ποτήρι ουϊσκι 100 θερμίδες

1 κοκτέιλ σε μεγάλο ποτήρι 400 θερμίδες 

με τις υγείες μας ..... δε θα το έλεγα 

και μετά ............

άντε να τις κάψεις μετά ......

με τι ;

κι  ας μην ξεχνάμε και το οικονομικό κόστος...<<τη σήμερον ημέρα>>  για να 

γεμίσει ένα  στομάχι όπως των παραπάνω ....και σαν της θρυλικής χοντρής του Θησαυρού

έρμε Ζαχαρία ......

ΖΩΣΠ - ΑΥΤΟΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΜΕ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ !!! ΟΧΙ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ !!!!

Αρκετά χρόνια τώρα  παραλαμβάνω ένα φάκελο με το ταχυδρομείο…

 αποστολέας “ΖΩΣΠ”… Ζωγραφική με το Στόμα και το Πόδι…

Η ΖΩΣΠ δημιουργήθηκε στην Ελλάδα από άτομα με αναπηρία που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους, αλλά κρατούν το πινέλο με το στόμα ή το πόδι… Τα μέλη της ένωσης αυτής είναι καλλιτέχνες ζωγράφοι, μέλη επίσης της Διεθνούς Ένωσης Καλλιτεχνών, που ζωγραφίζουν με το Στόμα και το Πόδι.

Ο φάκελος αυτός, λοιπόν, περιέχει ενημερωτικό φυλλάδιο ως γνωριμία με τους καλλιτέχνες και λίγα λόγια για την Ένωση, της οποίας είναι μέλη. Έναν κατάλογο με τα έργα τους, που περιλαμβάνει κάρτες (χριστουγεννιάτικες), καρτούλες δώρων, ημερολόγια, παζλ, επιστολόχαρτα, χαρτί περιτυλίγματος και αφίσες. Ακόμα ο φάκελος είχε ένα ημερολόγιο για το 2010, καρτούλες δώρων, που προανέφερα και τέλος… 6 υπέροχες Χριστουγεννιάτικες κάρτες…!

Εξαιρετική όπως πάντα δουλειά και τα έργα των καλλιτεχνών να συναγωνίζονται σε ομορφιά και τελειότητα, αντίστοιχα μεγάλων ζωγράφων…!

Τα έργα τους διατίθενται σε προσιτές τιμές 9,5 ευρώ και αποτελούν ωραία δώρα σε συγγενείς και φίλους.

Είναι μια αξιέπαινη προσπάθεια συνανθρώπων μας, να ζήσουν με αξιοπρέπεια και όχι με ελεημοσύνη…Η ενασχόλησή τους με τη ζωγραφική πέρα από διέξοδο των καλλιτεχνικών τους ανησυχιών, τους δίνει τη δυνατότητα να ζήσουν οικονομικά ανεξάρτητοι, να αυτοσυντηρηθούν αποκλειστικά με τις πωλήσεις των έργων τους .

Τα μικρά αυτά αριστουργήματα είναι των ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΗΛΙΑΔΗ , ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ,ΓΙΕΝ ΛΟΥ ,ΤΡΕΒΟΡ ΓΟΥΕΛΣ ,ΜΑΡΚΟΥΣ ΚΟΛΠ,ΝΤΕΝΙΕΛΑ ΚΑΜΠΟΥΡΟ,ΚΑΛΟΝΙ , ΣΤΟΝΧΑΜ. και ΚΑΜΙΝΣΚΑ .

Πιστέψτε με αξίζει να υποστηρίξουμε όλοι την προσπάθεια για αξιοπρεπή διαβίωση των σπουδαίων αυτών καλλιτεχνών !!!

Τα γραφεία της ΖΩΣΠ είναι Κυρίλλου Λουκάρεως 31 , Αθήνα και τηλέφωνο επικοινωνίας για παραγγελίες είναι : 210 6452947 και fax: 210 6457898.

To πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων

Σε τρεις μέρες Χριστούγεννα και πάλι .Τα πάντα γύρω μας, σχεδόν ένα μήνα τώρα λαμπερά και φωταγωγημένα ....όσα τουλάχιστον η βιτρίνα της καταναλωτικής κοινωνίας μας , μας προβάλλει !!!

Ισως αυτή τη χρονιά λόγω της οικονομικής κρίσης έχει μετριασθεί η εικόνα αυτή. 

Ποιο είναι όμως το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων ; Βρίσκεται μήπως στα χιλιάδες λαμπιόνια ; Μήπως στις διάφορες Χριστουγεννιάτικες, δήθεν, εκπομπές στις επιλεκτικά για τις μέρες τούτες επισκέψεις και φιλανθρωπίες ; Η μήπως στις στολισμένες βιτρίνες των καταστημάτων ;
Ικανοποποιούμαστε μένοντας στην επιφάνεια , σε μια επίπλαστη εικόνα ΄ εικονική πραγματικότητα !!! που χρόνια τώρα , επιμελώς συντηρούμε , που εξυπηρετεί όμως άλλους σκοπούς. Εξυπηρετεί και διογκώνει ένα άκρατο καταναλωτισμό , ψεύτικη διασκέδαση , και πολλαπλασιάζει τη μοναξιά και την κενότητα μέσα μας .Δυστυχώς οι άνθρωποι που ψάχνουν το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων είναι ίσως ελάχιστοι !
Έτσι περνούν οι μέρες τούτες χωρίς να αγγίζουν σχεδόν την ψυχή κανενός και σιγά σιγά απομακρυνόμαστε από το πραγματικό νόημα της γέννησης του Θεανθρώπου . 
Που βρίσκεται, όμως μέσα σ΄όλα αυτά ο Χριστός που η γιορτή τούτη θά΄πρεπε αποκλειστικά να του ανήκει ; Είναι ο μεγάλος απών !!!!

Κλείνοντας, εύχομαι στον καθένα μας να ζήσει ξεχωριστά τη μέρα αυτή .
Υγεία , Χαρά , Ευτυχία και Αγάπη στις καρδιές όλων μας 

ΚΑΙ ΕΙΣ ΕΤΗ ΠΟΛΛΑ !!!!

Σερφάροντας στο διαδίκτυο είδα το ακόλουθο που στιγμιαία μ΄έκανε να γελάσω .

Άκυρα τα Χριστούγεννα για φέτος στην Ελλάδα!!! 

Η γέννηση και οι σχετικές τελετές ματαιώνονται. 

Ο Ιωσήφ πρέπει να πληρώσει περαίωση, 

η Φάτνη οφείλει να τακτοποιηθεί ως ημιυπαίθριος, 

η Παναγία δεν παίρνει επίδομα τοκετού, 

οι Άγγελοι δεν πετάνε λόγω απεργίας των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας 

και οι 3 Μάγοι φοβούνται ότι θα απελαθούν ως λαθρομετανάστες!!! 

Άσε που και τα 3 δώρα έχουν δεσμευθεί στο Τελωνείο, λόγω απεργίας των υπαλλήλων και τα«ζωντανά» της φάτνης έπαθαν όλα γρίπη! 

Το μόνο σίγουρο είναι πως γι αρκετούς συνανθρώπους μας το μήνυμα της χαράς δε θα φτάσει ποτέ στη δική τους την πόρτα . Ακόμη αμφιβάλλω αν την παραμονή των Χριστουγέννων χαρούμενες παιδικές φωνούλες όπως άλλοτε με τον ήχο του τριγώνου θα μας μεταφέρουν νοερά στο σπήλαιο της Βηθλεέμ το μαγικό βράδυ εκείνο .Με τη φάλτσα αρκετές φορές φωνούλα τους , με τα λόγια μισά , όμως με τη λαχτάρα για ένα μικρό χαρτζιλίκι ,ίσως μας κτυπήσουν και πάλι την πόρτα δειλά .Ας μην τα απογοητεύσουμε ..ας τους ανοίξουμε ....κι αυτό το λίγο που θα προσφέρουμε ας είναι απ΄το περίσσευμα της καρδιάς μας .... 

Επειδή όμως δε θα τ΄ακούσουμε ποτέ σωστά δε θα τ΄ακούσουμε ποτέ ολόκληρα τα κάλαντα της γέννησης , διαβάστε αν δεν κουραστείτε εδώ .Τα περιέσωσα πριν από πολλά χρόνια που τυχαία από κάποιο εκκλησιαστικό έντυπο έπεσαν στα χέρια μου !!!

Και εις έτη πολλά με υγεία και ευτυχία για όλους 

Γιούλη .

ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ Ι. ΧΡΙΣΤΟΥ

ΚΑΛΗΝ ημέραν άρχοντες , αν είνε ορισμός σας 

Χριστού την θείαν γέννησιν να πω στ΄αρχοντικό σας 

Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει. 

Οι ουρανοί αγάλλονται , χαίρει η κτίσις όλη . 

Εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων , 

Ο βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων 

Πλήθος αγγέλων ψάλλοντες το <<δόξα εν υψίστοις>> 

Και τούτο άξιον εστί η των ποιμένων πίστις 

Εκ της Περσίας έρχονται τρεις μάγοι με τα δώρα . 

Αστρον λαμπρόν τους οδηγεί χωρίς να λείψη ώρα 

Φθάσαντες εις Ιερουσαλήμ με πόθον ερωτώσι , 

Που εγεννήθη ο Χριστός να παν να τον ευρώσι .ι 

Δια Χριστόν ως ήκουσεν ο βασιλεύς Ηρώδης , 

Αμέσως εταράχθηκε κι έγεινε θηριώδης, 

Οτι πολλά φοβήθηκε δια την βασιλείαν , 

Μην του την πάρη ο Χριστός και χάση την αξίαν . 

Κράζει τους μάγους κ΄ερωτά που ο Χριστός γεννάται. 

Εις Βηθλεέμ ηξεύρομεν ως η Γραφή διηγάται . 

Τους είπε να υπάγωσι , και όπου τον ευρώσι , 

Να τόνε προσκυνήσωσι , να παν να του ειπώσι . 

Οπως υπάγη και αυτός για να τον προσκυνήσει. 

Με δόλον ο μισόθεος για να τον αφανίσει . 

Βγαίνουν οι μάγοι , τρέχουσι και τον αστέρα βλέπουν 

Φως θεικόν κατέβαινε και με χαράν προστρέχουν . 

Εν τω σπηλαίω έρχονται , βρίσκουν την Θεοτόκον, 

Κ΄εβάστα ΄ς τας αγκάλας της τον άγιόν της Τόκον. 

Γονατιστοί την προσκυνούν και ώρα του χαρίζουν . 

Σμύρναν , χρυσόν και λίβανον .Θεόν τον ευφημίζουν 

Την σμύρναν με ως άνθρωπον , χρυσόν ως βασιλέα . 

Την λίβανον δε ως Θεόν ΄ς όλην την ατμοσφαίραν . 

Αφού τον επροσκύνησαν ευθύς πάλι μισεύουν . 

Και τον Ηρώδη μελετούν να πάγουν για να εύρουν . 

Πλην άγγελος εξ ουρανού βγαίνει τους εμποδίζει , 

Αλλην οδόν να πορευθούν αυτός τους διορίζει . 

Και πάλιν άλλος άγγελος τον Ιωσήφ προστάζει , 

Εις Αίγυπτον να πορευθή κ΄εκεί να ησυχάζη . 

Να πάρη και την Μαριά ομού με τον υιόν της . 

Οτ΄ο Ηρώδης τον ζητεί τον τόκον τον δικό του . 

Μη βλέπων δε ο βασιλεύς του Μάγους να γυρίσουν . 

Εις Βηθλεέμ επρόσταξε παιδί να μην αφήσουν , 

Οσα παιδία εύρωσι δυο χρονών και κάτω 

Ολα να τα παιράσωσιν ευθύς απ΄τα σπαθιά των . 

Χιλιάδες δεκατέσσαρες σφάζουν εις μιαν ημέρα . 

Θρήνον κλαυθμόν και οδυρμ'ον είχε κάθε μητέρα . 

Και επληρώθη το ρηθέν προφήτου Ησαϊου , 

Μετά των άλλων προφητών και του Ιερεμίου . 

<<Φωνή ηκούσθη εν Ραμά , Ραχήλ τα τέκνα κλαίει 

<<Παραμυθείν ουκ ήθελεν ότι αυτά ουκ έχει >> 

Ιδού όπου σας είπωμεν όλην την υμνωδίαν , 

Του Ιησού μας του Χριστού γέννησιν την αγίαν . 

Και σας καλονυκτίζομεν πέσετε κοιμηθήτε 

Ολίγον ύπνον πάρετε και ευθύς να σηκωθείτε . 

Και βάλετε τα ρούχα σας εύμορφα ενδυθήτε , 

Στην εκκλησίαν τρέξατε με προθυμίαν μπήτε 

Ν΄ακούσητε με προσοχήν όλην την υμνωδίαν , 

Και με πολλήν ευλάβειαν την θείαν λειτουργίαν 

Κ΄ευθύς άμα γυρίσετε εις το αρχοντικόν σας , 

Ευθύς τραπέζι στρώσατε βάλτε το φαγητόν σας , 

Και το σταυρό σας κάμετε γευθήτε ευφρανθήτε 

Δότε και κανενός πτωχού όστις να υστερήται . 

Δότε και μας τον κόπον μας ό,τι είναι ορισμός σας , 

Και ο Χριστός πάντοτε να είναι βοηθός σας 

Χρόνους πολλούς να χαίρεσθε πάντα ευτυχισμένοι 

Σωματικά και ψυχικά να είσθε πλουτισμένοι . 

Και εις έτη πολλά .

 

Η Ελλάδα είναι κλεισμένη σ΄ένα ρόδι

<<Η Ελλάδα είναι κλεισμένη σ΄ένα ρόδι >> Γιάννης Σουλιώτης

Το ρόδι και ρόιδι και ρόιδο , που η καταγωγή του χάνεται στους αρχαίους χρόνους και υμνήθηκε από τη μυθολογία την παράδοση την τέχνη και τη λογοτεχνία , είναι 

πραγματικά ένα πολύ όμορφο φρούτο , με το άλικο περίβλημά του και με το στέμμα στην κορυφή του .
Το εσωτερικό του μοιάζει με ένα θησαυροφυλάκιο , με τις λευκές σαν χάρτινες μεμβράνες , που φυλάσσουν εκατοντάδες λαμπερούς κόκκινους λίθους , κόκκους σφηνωμένους σε χυμώδη σακούλια .
Η γεύση του είναι έντονα γλυκόξινη και στυφή , αλλά συγχρόνως δροσιστική .
Το να καθαρίσεις και να φας ένα ρόδι δεν είναι εύκολο πράγμα .Ισως γι αυτό , μόνο το 5% των Αμερικανών έχει για μια φορά , γευτεί ρόδι .
Στην Ελλάδα , καθώς και στις άλλες χώρες της Ανατολής , η γεύση του είναι γνωστή σε όλους και μάλιστα από πολύ παλιά .
Η καταγωγή του ροδιού χάνεται όχι μόνο στα βάθη του χρόνου αλλά και στην περιοχή που εκτείνεται από την Κεντρική Ασία μέχρι την Τουρκία .
Πατρίδα του λέγεται πως είναι η Τουρκία όπου καλλιεργήθηκε για 5.000 χρόνια .
Οι Πέρσες ονομάζουν το ρόδι << φρούτο του Παραδείσου>> γιατί πιστεύουν ότι η αιτία που διώχθηκαν από τον Παράδεισο ο Αδάμ και η Εύα δεν ήταν το μήλο αλλά το ρόδι .
Αναπαραστάσεις ροδιού συναντάμαι συχνά στη ζωγραφική των Ασσυρίων και των Αιγυπτίων . Στους τάφους των τελευταίων βρέθηκαν και ρόδια μαζί με άλλα αντικείμενα , που συνόδευαν τους νεκρούς στο ταξίδι στον άλλο κόσμο .
Οι Εβραίοι του Μαρόκου , των οποίων η παράδοση είναι παλαιότερη και η πιο αυθεντική , 'εβαζαν ένα μικρό ρόδι πάνω στο λυχνοστάτη , Χανουκά .
Το ρόδι από την εποχή των Φοινίκων προσφερόταν σε ιεροτελεστίες και γιορτές .
Σήμερα το ρόδι θεωρείται απλώς διακοσμητικό . Συνδέεται όμως κατά τα φαινόμενα , με την έβδομη ημέρα της Δημιουργίας ή την έβδομη των επτά Στυλών της Σοφίας .
Το ρόδι ήταν άλλωστε , ο μοναδικός καρπός που επιτρεπόταν να μπει στα Αγια των Αγίων . Επίσης οι Εβραίοι χρησιμοποιούσαν παραδοσιακά το Πάσχα οβελό από ξύλο ροδιάς .
Η ροδιά , ροιά η κοινή (punica granatum) η ροϊδιά , ρωδιά , ρογδιά , ροϊά ,ρόα , σίδη ή σίδα , ρωβκά (στην Κύπρο) , θάμνος μερικές φορές , δενδρώδεις φυλλοφόρος , ακανθοφόρος ,καρποφόρος , κοσμητικός , φαρμακευτικός , βιομηχανικός , άλλοτε αυτοφυόμενος και τώρα καλλιεργούμενος καθώς και τα ρόα αναφέρονται στον Ομηρο και ήταν δημοφιλή στην αρχαία Ελλάδα όπως και στην Αίγυπτο .
Στην Ελλάδα πολλές κοπέλες φέρουν το όνομά της : Ροδιά , Ρόδω , Ροδούλα .
Γραπτά κείμενα αναφέρουν ότι καλλιεργείται στους κήπους του Βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου αλλά και του Λαέρτη .
<<Η ροιά θερμώ αέρι χαίρει και εν ανύδροις δε φυτεύεται χωρίοις δει δε εν τω ταύτας φυτεύειν συνεμβάλλειν αυταίς σκίλλαν , χλωραί δε επί του δένδρου διαμένουσιν έως του έαρος , εάν λυγίσεις τους κλάδους αυτών , τουτέστι περιστρέψεις άπαξ ή δις , 'οταν ακμάσωσι , και κολοκύνθας ξηράς και γογγύλας περιθής εκάστη , ίνα μη βρέχωνται , μήτε υπό των ορνέων εσθίωνται , τας δε νοσούσας θεραπεύσεις φυκίοις τοις από θαλάσσης εκβρασσομένοις καλύπτων το πρέμνον το περί τας ρίζας , και αρδεύων συνεχώς >> μας πληροφορούν οι Φλωρεντίνος , Διοφάνης και Δημόκριτος στα Γεωπονικά του 10ου αιώνα μ.Χ.
Η ροδιά απαντάται σε κείμενα του Ομήρου σε κείμενα του Ομήρου , του Θεόφραστου , που την ονόμαζε ,<< του Διοσκουρίδη>> , ενώ ο Πλίνιος αναφέρει ότι η ροδιά ήρθε από την Καρχηδονα , τη σημερινή Τυνησία , της οποίας τα φρούτα θεωρεί ως την καλύτερη ποικιλία της εποχής του .Γι αυτό και ένα από τα ονόματα αυτού του ροδιού είναι <<Μήλο της Καρχηδόνας >>
Τα ρόδια αναφέρονται επίσης , στη Βίβλο ως αγαπημένα φρούτα των Ισραηλιτών .
Ροδιές εικονίζονται στα καρχηδονιακά και τα φοινικικά παράσημα καθώς και στην πίσω πλευρά νομισμάτων της Ρόδου .
Από τη Μεσόγειο η ροδιά ταξίδεψε ανατολικά και μεταφυτεύτηκε στην Ασία , κυρίως στις Ινδίες και στη Νότια Κίνα , αλλά και στην περιοχή του Καυκάσου .
Γι αυτόν , άλλωστε , το λόγο , λέγεται ότι πατρίδα της ροδιάς είναι η Ασία .

<< Γυμνή γυναίκα 

το ρόδι που έσπασε είταν

γεμάτο αστέρια >>

Δεκαέξι χαϊκού, Θ

Γεώργιος Σεφέρης

<< Θά ΄χει ανθίσει η ροδιά στον παλιό κήπο

γιατί το βράδυ αυτό το νιώθω να γεμίζει

μετέωρους κόκκινους βαλάνους >>

Γιάννης Ρίτσος 

<< Στα Στενά τα χέρια μου άδειασα

κι άλλα πλούτη δεν είδα , κι άλλα πλούτη δεν άκουσα 

παρά βρύσες κρύες να τρέχουν 

Ρόδια ή Ζέφυρο ή Φιλιά >>

( Αξιον Εστί )

<<Διαβάζω μέσα στο νερό

το άλφα το βήτα και το ρω

Τα δυο γυμνά σου πόδια

τους κήπους με τα ρόδια >>

(Τα ρω του έρωτα )

Δόξα Δεκέμβρη Μήνα

Η Λαογραφία είναι ένα επιστημονικό πεδίο το οποίο πάντα εξέπεμπε μια ιδιαίτερη γοητεία για μένα .Ειδικά η περίοδος αυτή έχει τροφοδοτήσει τη Λαογραφία με πλούσιο και ενδιαφέρον υλικό .Πολλοί γνωστοί Λαογράφοι όπως οι κ.κ. ΛΟΥΚΑΤΟΣ , ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΙΔΗΣ , ΠΟΛΙΤΗΣ έχουν εξετάσει καταγράψει και διασώσει όσα ο σοφός λαός μας κατά παράδοση έχει πεί . Το δωδεαήμερο , τα ήθη τα έθιμα οι παραδόσεις οι δοξασίες των Χριστουγέννων , Υμνωδία καθώς επίσης και τα κάλαντα των Χριστουγέννων ακέραια, που πιστεύω πως ίσως ολόκληρα δεν τα έχετε ακούσει άλλη φορά τα οποία φυλάω χρόνια τώρα ως κόρην οφθαλμού από τότε που σε μια φυλλάδα τα ανακάλυψα !!! είναι αυτά με τα οποία λίγο αργότερα θα καταπιαστώ .
Προς το παρόν ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ με ΥΓΕΙΑ & ΧΑΡΑ ΓΙΟΥΛΗ .

ΔΟΞΑ ΔΕΚΕΜΒΡΗ ΜΗΝΑ

Ο Δεκέμβριος είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του ηλιακού μας έτους, αλλά ο δέκατος μήνας, όπως το λέει και το όνομά του (εκ του λατινικού decem = δέκα), από την πρωτοχρονιά της 1ης Μαρτίου, όταν το έτος των Ρωμαίων ήταν δεκάμηνο.
Στο Αττικό αρχαιοελληνικό ημερολόγιο ήταν ο έβδομος μήνας και ονομαζόταν «Ποσειδεών» ή «Ποσειδών» (16 Δεκ. – 15 Ιαν.), προς τιμήν του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα. Αυτόν τον μήνα σύμφωνα με τις δοξασίες των Αρχαίων Αθηναίων, ο Ποσειδώνας με την Τρίαινά του, το σύμβολο της δυνάμεως και εξουσίας, συντάρασσε τις θάλασσες και προκαλούσε μεγάλες τρικυμίες όταν θύμωνε μαζί τους' γεγονός που φοβούνταν ιδιαίτερα για τα ταξίδια τους οι ναυτικοί.
Ως προς την πλευρά της αυστηρότητας ο Ποσειδών μπορεί να συσχετιστεί ως θαλασσινός θεός –προστάτης της θάλασσας– με τον δικό μας Άγιο Νικόλαο, ο οποίος τον αντικατέστησε στην πίστη του λαού. Οι Χριστιανοί ναυτικοί μας θεωρούν ότι οι δύσκολες ώρες της θάλασσας οφείλονται στον θυμωμένο άγιο Νικόλαο που είναι αγριεμένος μαζί τους. Για να τον εξευμενίσουν ρίχνουν στα τρικυμισμένα νερά λάδι από το καντήλι του Αγίου, κόλλυβα από αυτά που στέλνουν στην εκκλησία την ημέρα της γιορτής του, ψίχουλα, άρτο ή και μια μικρή εικόνα του. Τα σκορπούν στη θάλασσα και λέγουν: «Αϊ Νικόλα μου, και πάψε την οργή σου!»

Μία «σύγχρονη» ναυτική παράδοση για τον Αϊ Νικόλα τον Κυβερνήτη απ’τη θαλασσινή Μάνη:
«Τα καράβια και τα καϊκια, στα παλιά χρόνια, ταξίδευαν χωρίς τιμόνι (μόνο σε γαληνεμένη θάλασσα). Τη συγκοινωνία από το Διακόφτι στα Βάτικα, απέναντι, την έκανε ένας περάτης, άγνωστος, που δεν ήταν ντόπιος. Κάθε φορά όμως που σηκωνόταν τρικυμία (πολύ συχνά), το καράβι, χωρίς τιμόνι, τσακιζόταν στους βράχους και οι άνθρωποι πνίγονταν. Ο περάτης όμως δεν πάθαινε τίποτε και κάθε φορά παρουσιαζόταν με νέο καράβι. Ήταν δαίμονας που χαιρόταν για το κακό των ανθρώπων. Ώσπου κάποτε μπήκε επιβάτης και ένας γεράκος, με άσπρα μαλλιά και γένια. Κρατούσε και στο χέρι του ένα παράξενο ξύλο, που πλάταινε προς τα κάτω. Το καΐκι συνάντησε πάλι τρικυμία, οπότε ο γεράκος τρέχει και στερεώνει το ξύλο του στο πίσω μέρος, το κρατάει γερά (ήταν το πρώτο τιμόνι) και κυβέρνησε το πλοίο, ώστε να μην τσακιστεί στα βράχια. Οι άνθρωποι σώθηκαν, κι ο περάτης, από το κακό του εξαφανίστηκε. Την ίδια ώρα εξαφανίστηκε κι ο γεράκος, που ήταν ο άγιος Νικόλαος και νίκησε το δαίμονα, μαθαίνοντας και στους ναυτικούς το τιμόνι.»

Τα δημώδη ονόματα του Δεκεμβρίου είναι: Δεκέ(μ)βρης ή Δεκέμηρης, Γιορτινός (λόγω των πολλών εορτών), Αϊ-Νικολιάτης, Χριστουγεννιάτης, Χριστουγεννάς, Χιονιάς, Ασπρομηνάς κλπ.

Στη ζωή των Ελλήνων αγροτών τρεις είναι οι εμπειρίες που προεξάρχουν: το κρύο, το τέλος της σποράς, και η μείωση του φωτός.

Το κρύο συνδέεται με τρεις κυρίως γιορτές στην αρχή του Δεκέμβρη: της Αγίας Βαρβάρας (4), του Αγίου Σάββα (5) και του Αγίου Νικολάου (6) –τα λεγόμενα Νικολοβάρβαρα. Οι παροιμίες λένε: «Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), αϊ Σάββας σαβανώνει, αϊ Νικόλας παραχώνει», «Αγία Βαρβάρα γέννησε (το χιόνι), άη Σάββας το δέχτει κι άη Νικόλας έτρεξε να πάει να το δαφτίσει (το βάφτισε χιόνι)».

Αλλά και για τη χρονική εγγύτητα των τριών εορτών λέγεται:
«Αγια Βαρβάρα μίλησε και Σάββας αποκρίθει κι Αγιονικόλας έτρεξε να πάει να λειτουργήσει».

Οι γεωργοί θέλουν να ευχαριστήσουν τα ζώα τους (βόδια, άλογα) για τη βοήθεια που τους προσέφεραν στη σπορά και γι’αυτό τα γιορτάζουν στις 18 Δεκεμβρίου, του Αγίου Μοδέστου (στο συναξάρι του αναφέρεται ότι ανέστησε πολλά ζώα). Οι ζευγάδες ράντιζαν με τον αγιασμό τα σπαρμένα χωράφια, έριχναν κόλλυβα στη γη και τάιζαν τα ζώα τους μ’αυτά, αλλά και με άρτο (ύψωμα).

Ο Δεκέμβριος έχει τις μεγαλύτερες νύχτες. «Του Δεκέμβρη η μέρα, καλημέρα – καλησπέρα», λέει μια παροιμία. Ο Ήλιος έχει τώρα τη μεγαλύτερη απόκλιση νότια του ισημερινού, με αποτέλεσμα το βόρειο ημισφαίριο να φωτίζεται πολύ λιγότερο από το νότιο. Από τις 22 Δεκεμβρίου (μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο), η απόκλιση αρχίζει να λιγοστεύει, οπότε στο βόρειο ημισφαίριο η μέρα μεγαλώνει. Με το Ιουλιανό ημερολόγιο, το χειμερινό ηλιοστάσιο έπεφτε το 19ο αιώνα στις 9 Δεκεμβρίου (Αγ. Άννας). Παρετυμολογώντας, λοιπόν, το όνομα του Αγίου Σπυρίδων (12) έλεγαν: «Απ’του αγίου Σπυρίδωνα μεγαλώνει η μέρα κατά ένα σπυρί». Και στις 19 παραμονή του Αγ. Ιγνατίου, που η αύξηση του φωτός ήταν πια σημαντική, έλεγαν: «αύριο είναι ο άγιος Αγνάντιος' αγναντεύει ο ήλιος προς το καλοκαίρι».

Οι ευχές όλη τη διάρκεια του Δεκεμβρίου κυριαρχούν και καθορίζουν τόσο τις άφθονες εορτές του μήνα, όπως του Αγίου Ελευθερίου (15) και του Αγίου Διονυσίου (17) όσο και τα επικείμενα Χριστούγεννα (25), την πρώτη μέρα του Δωδεκαημέρου*, καθώς και τη διαβατήρια ώρα της μεταβάσεως στον καινούργιο χρόνο.
ΣΧΕΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Λουκάτος Δημ. Σ., Συμπληρωματικά του Χειμώνα και της Άνοιξης,
Μέγας Γ.Α., Ελληνικές Γιορτές και έθιμα λαϊκής λατρείας,
Κυριακίδου-Νέστορος Αλκη, Οι 12 μήνες, Τα λαογραφικά,
Ερετρικοί Παλμοί, Λαογραφικά, Μαρία Μηλίγκου - Μαρκαντών